Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een traumaverwerkingstherapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van een schokkende ervaring, zoals een ongeval, seksueel geweld of een geweldsincident.

Door EMDR worden herinneringen aan de schokkende gebeurtenis (zoals herbelevingen, flashbacks, nachtmerries) verminderd en nemen schrik- en vermijdingsreacties af. Naast traumaverwerking kan EMDR ook ingezet worden bij andere DSM stoornissen, zoals een specifieke fobie.

Met EMDR wordt dan spanning verminderd die opkomt wanneer gedacht wordt aan het ergste schrikbeeld van wat er zou kunnen gebeuren als het gewenste doelgedrag wordt uitgevoerd. Hierdoor nemen schrik- en vermijdingsreacties af waardoor het voor cliënten gemakkelijker wordt om middels exposure gewenst doelgedrag aan te leren.

Er zijn meerdere verklaringsmodellen voor de werkzaamheid van EMDR en hier wordt ook nog steeds onderzoek naar gedaan. Momenteel is de meest gebruikte verklaring voor de werkzaamheid van EMDR dat het terugdenken aan een nare herinnering in combinatie met het maken van oogbewegingen ervoor zorgt dat het natuurlijk verwerkingssysteem wordt gestimuleerd.

Omdat een traumatische herinnering wanneer deze in gedachten wordt genomen zowel levendig als intens is, kost dit betrekkelijk veel (werk)geheugencapaciteit. Maar het zo snel mogelijk volgen van de vingers van de therapeut, zoals dat bij EMDR gebeurt, kost ook (werk)geheugencapaciteit. Door deze concurrentie van werkgeheugentaken is er weinig plaats voor de levendigheid en de naarheid van de herinnering. Dit biedt de mogelijkheid om een andere betekenis aan de gebeurtenis te geven.

EMDR kan worden ingezet bij zowel jeugd als volwassenen die moeite hebben met het verwerken van een traumatische ervaring. Ook kan EMDR worden ingezet bij een specifieke fobie.

Voorafgaand aan de daadwerkelijke EMDR sessies zal de therapeut samen met je op zoek gaan naar alle herinneringen die kunnen bijdragen aan het ontstaan van je klachten.

Als er sprake is van meerdere herinneringen selecteer je samen met je therapeut één herinnering waarmee je gaat beginnen.

Soms worden herinneringen in chronologische volgorde aangepakt, of er wordt gestart met de herinnering die de meeste spanning oproept of de herinnering waarmee de klachten sterk zijn verergert.

De therapeut zal na het selecteren van de herinnering vragen aan de gebeurtenis terug te denken, inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om meer informatie over de traumatische beleving te verzamelen.

Daarna wordt het verwerkings-proces opgestart. De therapeut zal vragen de gebeurtenis opnieuw voor de geest te halen. Maar nu gebeurt dit in combinatie met een afleidende stimulus. In veel gevallen is dat de hand van de therapeut of door geluiden die door middel van een koptelefoon afwisselend links en rechts worden aangeboden .

Er wordt gewerkt met ‘sets’ (= series) stimuli. Na elke set wordt er even rust genomen. De therapeut zal de cliënt vragen wat er in gedachten naar boven komt. De EMDRprocedure brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties. Vaak verandert er wat.

De cliënt wordt na elke set gevraagd zich te concentreren op de meest opvallende verandering, waarna er een nieuwe set volgt.

De EMDR sessies duren, net als een reguliere sessie, 45 minuten.

EMDR is (een onderdeel van) de reguliere behandeling. Het aantal zittingen wat nodig is, is afhankelijk van de hoeveelheid herinneringen en de snelheid waarmee de spanning bij deze herinneringen zakt.

Daarnaast is het aantal behandelingen dat ingezet kan worden ook afhankelijk van de financieringsstroom:

• 54001 of 45a53 voor jeugd
• of zorroo voor volwassenen.

Samen met uw behandelaar wordt gekeken of het aantal behandelsessies dat u nodig lijkt te hebben passend is binnen de manier waarop u bent verwezen.